E-Ticarette Fraud (Sahtecilik) Nedir? Sahtecilik (Fraud) Nasıl Önlenir?

E-ticaretin hızla büyümesiyle birlikte sahtecilik yani “fraud” da yaygınlaşan bir tehdit haline gelmiştir. Fraud kısaca dijital ortamda yapılan alışverişlerde, ödeme süreçlerinde ya da müşteri bilgilerini kullanarak gerçekleştirilen yasa dışı işlemler olarak tanımlanabilir. E-ticaret işletmeleri hem gelirlerini hem de itibarlarını korumak için bu tür dolandırıcılıklara karşı mutlaka savunma stratejileri geliştirmek zorundadır.

Sahtecilik (Fraud) Nedir?

Sahtecilik (fraud), yasal olmayan yollarla bir birey ya da işletmenin parasal ya da finansal varlıklarını haksız kazanç elde etmek amacıyla ele geçirme girişimidir. E-ticarette fraud, kredi kartı dolandırıcılığı, sahte kimlik kullanımı, sahte ödeme talepleri veya yasa dışı yollarla elde edilen bilgilerle yapılan işlemler şeklinde karşımıza çıkar. Bu tarz sahtecilikler hem tüketiciler hem de işletmeler için büyük bir tehdit oluşturur.

Sahtecilik Türleri Nelerdir?

E-ticaretteki sahtecilikler oldukça çeşitli şekillerde ortaya çıkabilir. En yaygın sahtecilik türlerini şu şekilde sıralayabiliriz:

Kredi Kartı Dolandırıcılığı: Kredi kartı bilgileri yasa dışı yollarla ele geçirilerek alışveriş yapılır. Sahte kredi kartı numaraları ya da çalıntı kartlar kullanılarak online platformlardan ürün ya da hizmet satın alınabilir.
Kimlik Hırsızlığı: Bir kişinin kişisel bilgileri ele geçirilerek sahte bir kimlik oluşturulur ve bu kimlik üzerinden işlemler gerçekleştirilir. Bu tür sahtecilikler kişinin kredi geçmişi veya ödeme bilgileri kullanarak yapılır.
Geri Ödeme Dolandırıcılığı: Müşteri, ürün ya da hizmeti aldıktan sonra haksız yere "siparişi almadım" veya "ürün bozuk" gibi gerekçelerle geri ödeme talebinde bulunur. Bu durum satıcıyı zor durumda bırakabilir ve mali kayba yol açabilir.
Hediye Kartı Sahteciliği: Hediye kartlarının yasa dışı yollarla elde edilmesi ve kullanılması da yaygın bir fraud yöntemidir. Sahte hediye kartlarıyla yapılan alışverişler, e-ticaret işletmelerine maddi kayıplar yaşatabilir.
Sahte Ürün İadeleri: Müşteri sahte ya da daha düşük değerde bir ürünü iade ederek, orijinal ürünün bedelini geri alabilir. Bu yöntem özellikle pahalı ürünlerin satıldığı e-ticaret platformlarında sıklıkla görülür.
Sahte Siteler (Phishing): Dolandırıcılar, tanınmış e-ticaret sitelerine benzeyen sahte web siteleri oluşturarak kullanıcıların kredi kartı bilgilerini ya da kişisel bilgilerini çalabilir. Bu tür sahte sitelere yönlendirilen kullanıcılar farkında olmadan dolandırıcıların ağına düşebilir.

Sahtecilik Neden Yapılır?

Sahteciliğin arkasındaki ana motivasyon, hızlı ve kolay kazanç elde etmektir. E-ticaret platformları da büyük hacimlerde işlem yapmaları nedeniyle dolandırıcılar için cazip hedeflerdir. Sahtecilik yapan kişiler, tüketici veya işletmenin güvenlik önlemlerini atlatmaya çalışarak maddi kazanç sağlarlar. Ayrıca teknolojinin hızla gelişmesiyle birlikte sahtecilik yapmanın daha kolay hale gelmesi ve bilgi güvenliği açıklarının ortaya çıkması da bu tür faaliyetlerin daha da artmasına neden olmuştur.

Sahtecilik Yöntemleri Nelerdir?

E-ticarette kullanılan sahtecilik yöntemleri çeşitli teknolojiler ve taktikler içerir. En yaygın şekilde kullanılan yöntemleri şu şekilde sıralayabiliriz:

Kötü Amaçlı Yazılımlar: Dolandırıcılar, kullanıcıların cihazlarına kötü amaçlı yazılımlar yükleyerek kredi kartı bilgilerini veya giriş şifrelerini çalabilir.
Sosyal Mühendislik (Social Engineering): Dolandırıcılar, kullanıcıların güvenini kazanarak veya onları manipüle ederek onlardan doğrudan bilgi toplamaya çalışır. Örneğin, sahte müşteri temsilcisi gibi davranarak şifre ya da kart bilgileri talep edebilirler.
Man-in-the-Middle (MITM) Saldırıları: Kullanıcı ile e-ticaret sitesi arasındaki iletişimi ele geçirerek yapılır. Kullanıcı farkında olmadan dolandırıcıların ağına düşer ve yapılan işlemler doğrudan dolandırıcılar tarafından kontrol edilir.
Sahte Ürün Satışları: Dolandırıcılar, popüler e-ticaret sitelerinde sahte ürünler satarak müşterileri kandırabilir. Gerçek olmayan ürünlerin satışa sunulması, müşterilerden haksız kazanç elde etmeye yönelik bir sahtecilik türüdür.

Sahteciliği Fark Etmek İçin İpuçları

Bazı ipuçları ile sahteciliği tespit etmek mümkün olabilir. Örneğin, şüpheli siparişlere dikkat etmek gerekir. Normalden çok daha büyük miktarda ürün sipariş eden müşteriler ya da sıra dışı ödeme yöntemleri kullananlar, sahteciliğe işaret edebilir. Ayrıca teslimat adreslerinde farklılıklara da dikkat etmek önemlidir. Mesela, bir sipariş için fatura adresi ve teslimat adresi farklı olduğunda, bu sahtecilik riski taşıyan bir durum olabilir.

Ayrıca dolandırıcılar genellikle yüksek fiyatlı ürünlere yönelirler. Bu tür siparişlerde ekstra dikkatli olunmalıdır. Hızlı ve aceleci davranan müşterilere karşı da dikkatli olunmalıdır. Çünkü sipariş sürecinde sürekli acele eden ya da hızlı işlem yapılmasını talep eden müşteriler, sahteciliğe karışmış olabilir.

Sahtecilikten Korunma Yolları

E-ticarette sahtecilik riskini en aza indirmek için alınabilecek çeşitli önlemler bulunur. İşletmeler bu önlemleri hayata geçirerek dolandırıcılık riskini azaltabilir.

Güçlü Doğrulama ve Kimlik Denetimi Yapılması: Her işlemde kimlik doğrulama süreçlerinin uygulanması, sahteciliği önlemek açısından önemlidir. İki aşamalı kimlik doğrulama gibi yöntemler kullanarak kullanıcıların gerçekten yetkili olup olmadığını kontrol edebilirsiniz.
Güvenlik Sertifikaları (SSL) Kullanılması: E-ticaret sitelerinde güvenlik sertifikalarının (SSL) bulunması, kullanıcı bilgilerini koruma altına alır ve dolandırıcıların saldırılarına karşı koruma sağlar.
Yapay Zekâ ve Makine Öğrenmesi ile Sahteciliğin Tespit Edilmesi: Yapay zeka ve makine öğrenmesi teknolojilerini kullanarak sahtecilik girişimlerini analiz etmek mümkündür. Bu sistemler, alışveriş davranışlarını ve şüpheli hareketleri tespit ederek erken müdahale sağlar.
Sosyal Mühendislik Farkındalığının Geliştirilmesi: Hem çalışanlar hem de müşteriler, sosyal mühendislik saldırılarına karşı bilinçlendirilmeli ve kişisel bilgilerini paylaşma konusunda dikkatli olmaları sağlanmalıdır.
İade Taleplerine Karşı Dikkatli Olunması: İade taleplerini dikkatle incelemek ve haksız geri ödeme taleplerine karşı bir savunma mekanizması oluşturmak, işletmeleri bu tür dolandırıcılıklardan koruyabilir.
Gelişmiş Ödeme Güvenlik Sistemlerinin Kullanılması: Kredi kartı bilgilerinin korunması için gelişmiş şifreleme teknolojilerinin ve güvenlik sistemlerinin kullanılması, sahtecilik riskini düşürür.